بازارساز خودکار (AMM) چیست ؟ به همراه عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز

بازارسازهای خودکار یا AMM یکی از نوآوری‌های مهم در دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند.

این سیستم‌ها به کاربران اجازه می‌دهند بدون نیاز به طرف مقابل، توکن‌ها را معامله کنند و نقدینگی فراهم کنند.

در این مقاله، شما با نحوه عملکرد AMMها، مزایا، ریسک‌ها و چگونگی استفاده از آن‌ها آشنا خواهید شد.

بازارساز خودکار چیست؟

بازارسازهای خودکار (Automated Market Makers – AMM) نوعی صرافی غیرمتمرکز هستند که برای تعیین قیمت یک توکن از فرمول‌های ریاضی استفاده می‌کنند.

• برخلاف صرافی‌های سنتی، خبری از سفارش خرید یا فروش نیست.

• یک قرارداد هوشمند به‌عنوان سازنده در معامله عمل می‌کند.

• نقدینگی توسط استخرهای نقدینگی تأمین می‌شود، نه ذخایر شرکت‌ها.

نمونه‌های مشهور: Uniswap، Curve، Kyber، Balancer

مزایای AMMها

ساده‌تر و ارزان‌تر بودن تأمین نقدینگی

• معاملات و نقدینگی به صورت خودکار انجام می‌شود.

• کاربران عادی می‌توانند در استخرها مشارکت کنند.

• نیاز به دانش فنی پیشرفته برای بازارسازی وجود ندارد.

غیرمتمرکز و بدون نیاز به مجوز

• هیچ دروازه‌بانی برای محدود کردن پروژه‌ها یا کاربران وجود ندارد.

• تنها یک آدرس کیف پول برای استفاده کافی است.

• امکان ایجاد بازار برای توکن‌های جدید بدون نیاز به بازارساز حرفه‌ای فراهم است.

نحوه کار قراردادهای هوشمند در AMM

فرمول ساده:

$$X\times Y=K$$

• X و Y مقدار توکن‌های موجود در استخر

• K یک ثابت از پیش تعیین‌شده

ویژگی‌ها:

• تعیین قیمت توکن‌ها

• مدیریت لغزش (Slippage) بسته به اندازه سفارش

• ساده و قابل درک برای کاربران عادی

نحوه استفاده از AMMها

1. اتصال کیف پول DeFi

2. انتخاب دارایی برای خرید یا فروش

3. کلیک روی «Swap» و تأیید تراکنش

4. برای تأمین نقدینگی، انتخاب میزان دارایی برای استخر

5. دریافت توکن مالکیت در استخر (LP Token)

ریسک‌ها و محدودیت‌ها (H2)

• باگ و آسیب‌پذیری: امکان هک استخرها

• قیمت‌گذاری نادرست: نیاز به آربیتراژ برای تعادل قیمت

• زیان موقت (Impermanent Loss): ممکن است با تغییر شدید قیمت، تامین‌کنندگان نقدینگی ضرر کنند

• محدودیت حجم و مقیاس‌پذیری: هنوز از صرافی‌های بزرگ متمرکز عقب هستند

بازارسازهای خودکار (AMM) نقش مهمی در توسعه صرافی‌های غیرمتمرکز و DeFi ایفا می‌کنند.

با فراهم کردن نقدینگی ساده و غیرمتمرکز، این سیستم‌ها باعث شده‌اند که معامله و بازارسازی برای کاربران عادی امکان‌پذیر شود.

هرچند ریسک‌هایی مانند زیان موقت و آسیب‌پذیری‌ها وجود دارد، اما با پیشرفت فناوری و بهبود مقیاس‌پذیری، AMMها می‌توانند ستون اصلی آینده مالی غیرمتمرکز باشند.

سوال 1: AMM چیست و چگونه کار می‌کند؟
بازارساز خودکار (AMM) نوعی صرافی غیرمتمرکز است که قیمت توکن‌ها را با استفاده از فرمول‌های ریاضی تعیین می‌کند. به جای اینکه معامله با شخص دیگری انجام شود، یک قرارداد هوشمند به‌عنوان سازنده عمل می‌کند و نقدینگی از استخرهای نقدینگی تأمین می‌شود.

سوال 2: تفاوت AMM با صرافی‌های سنتی چیست؟

• در صرافی سنتی، معامله‌گران باید طرف مقابل برای خرید یا فروش پیدا کنند و دفتر سفارشات وجود دارد.

• در AMM، خبری از دفتر سفارش نیست و همه معاملات توسط قرارداد هوشمند انجام می‌شود.

سوال 3: چگونه می‌توانم از AMMها استفاده کنم؟
برای استفاده از AMM کافی است:

1. کیف پول DeFi خود را متصل کنید.

2. دارایی مورد نظر برای خرید یا فروش را انتخاب کنید.

3. روی «Swap» کلیک و تراکنش را تأیید کنید.
   برای تأمین نقدینگی نیز باید دو نوع دارایی را به استخر اضافه کرده و توکن مالکیت دریافت کنید.