توکن قابل تعویض (Fungible Token) چیست؟ تفاوت آن با NFT

اگر تازه وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده‌اید، احتمالاً با اصطلاحاتی مثل توکن قابل تعویض (Fungible Token) و غیرقابل تعویض (NFT) مواجه شده‌اید.

توکن‌های قابل تعویض مثل بیت‌کوین یا اتریوم، واحدهای دیجیتالی هستند که ارزش یکسانی دارند و می‌توانند با هم تعویض شوند — مثل اسکناس‌های ۱ دلاری.

اما NFTها منحصربه‌فردند، مثل یک اثر هنری یا بلیط کنسرت که هیچ مشابهی ندارد.

درک این تفاوت برای هر کسی که می‌خواهد در کریپتو سرمایه‌گذاری کند، ضروری است.

در این مقاله، به زبان ساده توضیح می‌دهیم که توکن قابل تعویض چیست، چگونه کار می‌کند و چرا با NFT متفاوت است.

از تاریخچه تا کاربردها در ۲۰۲۵، همه را پوشش می‌دهیم تا مبتدیان به‌راحتی این مفهوم را یاد بگیرند.

آماده‌اید؟ بیایید شروع کنیم!

تعریف توکن قابل تعویض: چیستی و تاریخچه

توکن قابل تعویض (Fungible Token) واحدی دیجیتال است که قابل تقسیم و غیرمنحصربه‌فرد است، یعنی هر واحد ارزش یکسانی با واحد دیگر دارد.

مثلاً، ۱ بیت‌کوین (۱۱۶,۵۰۳ دلار در ۲۰۲۵) همیشه برابر ۱ بیت‌کوین دیگر است، مثل یک اسکناس ۱ دلاری که در هر شهر ارزش یکسانی دارد.

مفهوم تعویض‌پذیری در اقتصاد قدیمی است.

• در روم باستان، اشیاء شبیه سکه به‌عنوان توکن برای خدمات خاص استفاده می‌شدند.

• در قرون وسطی، صومعه‌های انگلیسی “پول راهب” را برای پرداخت به خارجی‌ها به کار می‌بردند.

• بین قرن‌های ۱۷ تا ۱۹، بازرگانان بریتانیایی و آمریکایی توکن‌های قابل تعویض را برای تجارت در زمان کمبود سکه دولتی استفاده می‌کردند.

در عصر مدرن، توکن‌های قابل تعویض در بازی‌های آرکید، کازینوها، کارواش‌ها یا تلفن‌های عمومی رایج شدند.

در دنیای کریپتو، این توکن‌ها مثل بیت‌کوین یا لایت‌کوین (۱۱۲.۵۷ دلار) ارزش ذخیره می‌کنند یا برای تراکنش‌های دیجیتال استفاده می‌شوند.

(لینک داخلی: برای درک بیت‌کوین، به پست “بیت‌کوین چیست” مراجعه کنید.)

تفاوت توکن قابل تعویض با NFT

تفاوت اصلی بین توکن‌های قابل تعویض و غیرقابل تعویض (NFT) در ماهیت و کاربردشان است:

توکن قابل تعویض:

• قابل تقسیم: می‌توان ۰.۱ بیت‌کوین یا ۰.۰۱ اتریوم (۴,۲۲۳ دلار) داشت.

• غیرمنحصربه‌فرد: هر واحد برابر واحد دیگر است.

• کاربرد: ذخیره ارزش یا پرداخت، مثل بیت‌کوین یا توکن‌های ERC-20 روی اتریوم (مثل یونی‌سواپ).

• مثال: ۱ بیت‌کوین در تهران = ۱ بیت‌کوین در توکیو.

توکن غیرقابل تعویض (NFT):

• غیرقابل تقسیم: یک NFT کامل است، مثل یک بلیط کنسرت.

• منحصربه‌فرد: هر NFT داده‌ای خاص (مثل اثر هنری) را نشان می‌دهد.

• کاربرد: مالکیت دیجیتال، مثل آثار هنری یا آیتم‌های بازی (CryptoKitties).

• مثال: NFT اثر Beeple که در ۲۰۲۱ به قیمت ۶۹.۳ میلیون دلار فروخته شد.

جدول مقایسه

توکن‌های قابل تعویض در بلاکچین

توکن‌های قابل تعویض روی بلاکچین‌های موجود (مثل اتریوم) ساخته می‌شوند و برای انتقال ارزش، دسترسی به خدمات یا رأی‌گیری استفاده می‌شوند.

اولین توکن‌های قابل تعویض با استاندارد ERC-20 روی اتریوم توسعه یافتند که به توسعه‌دهندگان امکان ساخت اپلیکیشن‌های متنوع را داد.

عرضه‌های اولیه سکه (ICO) بین ۲۰۱۶-۲۰۱۸ با این توکن‌ها صنعتی ۱۵ میلیارد دلاری ایجاد کردند.

مثال‌ها:

• یونی‌سواپ (UNI): توکن صرافی غیرمتمرکز.

• چین‌لینک (LINK): برای اتصال داده‌های خارجی به بلاکچین.

(لینک داخلی: برای اطلاعات بیشتر، به پست “بلاکچین چیست” مراجعه کنید.)

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و تاریخچه

NFTها از ۲۰۱۲ با “سکه‌های رنگی” در بیت‌کوین شروع شدند که متادیتا را به تراکنش‌ها اضافه می‌کردند.

این سکه‌ها برای تجارت دارایی‌های دنیای واقعی (مثل کارت‌های “Rare Pepe”) استفاده شدند، اما به اعتماد خارج از بلاکچین وابسته بودند.

NFTهای مدرن با استاندارد ERC-721 روی اتریوم ساخته شدند.

• بازی CryptoKitties در ۲۰۱۷ اولین کاربرد واقعی NFT بود.

• NFTها برای آثار هنری، موسیقی، بلیط یا هویت دیجیتال استفاده می‌شوند.

• در ۲۰۲۱، بازار NFT به ۲.۵ میلیارد دلار رسید.

نحوه کار و ساخت NFT

NFTها از طریق قراردادهای هوشمند ساخته (مینت) می‌شوند که مالکیت را اختصاص داده و انتقال را مدیریت می‌کنند.

برای خرید/فروش، باید ارز (مثل اتریوم) در والتی مثل MetaMask داشته باشید و در پلتفرم‌هایی مثل OpenSea معامله کنید.

مزایا و معایب NFT

مزایا:

• امکان دریافت royalty برای هنرمندان در فروش‌های بعدی.

• حذف واسطه‌ها برای monetization آثار.

معایب:

• کپی‌پذیری تصاویر دیجیتال، که باعث تردید در ارزش اصل می‌شود.

• ارزش وابسته به تقاضا، نه اصول بنیادی.

آینده توکن‌های قابل تعویض و NFT

توکن‌های قابل تعویض مثل بیت‌کوین و اتریوم پایه‌های مالی دیجیتال‌اند، با ارزش مبتنی بر فناوری و پذیرش.

NFTها مالکیت دیجیتال را متحول می‌کنند، از آثار هنری تا املاک مجازی.

در ۲۰۲۵، انتظار می‌رود NFTها در متاورس و وب۳ رشد کنند.

(برای قیمت‌های زنده، به xdgbit.com مراجعه کنید.)

نتیجه‌گیری

توکن‌های قابل تعویض مثل بیت‌کوین ستون فقرات ارزهای دیجیتال‌اند که ارزش یکسانی دارند و برای پرداخت یا ذخیره ارزش استفاده می‌شوند.

NFTها، در مقابل، دارایی‌های منحصربه‌فردی مثل آثار هنری را نشان می‌دهند.

درک این تفاوت برای سرمایه‌گذاری در کریپتو ضروری است.

حالاً نوبت شماست: نظرتان را کامنت کنید یا به دوره آکادمی ما بپیوندید!

سؤالات متداول (FAQ)

سؤال: توکن قابل تعویض چیست؟
پاسخ: واحدی دیجیتال مثل بیت‌کوین که قابل تعویض و تقسیم است.

سؤال: تفاوت توکن قابل تعویض با NFT چیست؟
پاسخ: اولی ارزش یکسان دارد، دومی منحصربه‌فرد و غیرقابل تقسیم است.

سؤال: مثال توکن قابل تعویض چیست؟
پاسخ: بیت‌کوین، اتریوم، لایت‌کوین.

سؤال: NFTها کجا استفاده می‌شوند؟
پاسخ: آثار هنری، بازی‌ها، بلیط‌ها و هویت دیجیتال.